Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
FILIPKOWSKI Jakub Władysław.


FILIPKOWSKI Jakub Władysław.

Generał brygady.



Pseudonimy: „Cis”, „Janka”, „Orkan”, „Stach”.

Urodzony: 1 maja 1892 r., w Filipowie, powiat Suwałki.

Zmarł: 17 kwietnia 1950 r., w Pieńsku, niedaleko Zgorzelca.



Promocje:

Generał brygady.: 29 września 1994 r. (pośmiertnie).
Pułkownik.: 1 stycznia 1931 r.
Podpułkownik.: 15 sierpnia 1924 r.
Major.: 1 czerwca 1919 r.
Kapitan.:
Porucznik.: 28 grudnia 1918 r.
Podporucznik art.: 1 maja 1916 r.
Chorąży.: 14 marca 1915 r.

Funkcje:

Wstąpił do Legionów Polskich.: 1 sierpnia 1914 r.
Służba w I baterii kadrowej.: ?? - ??
Dowódca działa w 1 Pułku Artylerii.: ?? - ??
Dowódca plutonu w 1 Pułku Artylerii.: ?? - ??
Oficer wywiadowczy w 1 Pułku Artylerii.: ?? - ??
Służba w II Dyonie Artylerii I Brygady Legionów Polskich.: ?? - ??
Adiutant Dyonu Artylerii I Brygady Legionów Polskich.: ?? - ??
Zwolniony z Legionów Polskich.: lipiec 1917 r.
Referent w Inspektoracie Artylerii w Warszawie.: 5 - 29 listopada 1918 r.
Adiutant w Adiutanturze Naczelnego Wodza.: 29 listopada 1915 - ??
Dowódca baterii w 2 Pułku Artylerii Polowej.: 11 luty 1919 r.
Szef kontrwywiadu w Oddziałe II w sztabie DOG Lwów.: 1 grudnia 1919 - lipiec 1921 r.
Dowódca Dyonu w 1 Pułku Artylerii Polowej.: 16 lutego 1921 - 11 lutego 1922 r.
Zastępca dowódcy 1 Pułku Artylerii Polowej.: 11 lutego 1922 - ??
Dowódca 1 Pułku Artylerii Lekkiej (Wilno).: 21 stycznia 1927 - 15 grudnia 1935 r.
Dowódca I Grupy Artylerii w Warszawie (DOK I).: 15 grudnia 1935 - 30 marca 1936 r.
Zastępca II Wiceministra Spraw Wojskowych - Szef Administracji Armii.: 30 marca 1936 - ??
Prezes Rady Administracyjnej Państwowych Zakładów Inżynierii w Warszawie.: 1 kwietnia 1936 - 15 maja 1937 r.
Członek Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich.: 24 maja 1936 - ??
Dowódca piechoty dywizyjnej 16 DP.: czerwiec 1938 - lipiec 1939 r.
Dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Legionów (Wilno).: lipiec - wrzesień 1939 r.
Dowódca samodzielnej grupy w składzie zgrupowania płk dypl. Tadeusza Zieleniewskiego.: wrzesień 1919 r.
Inspektor Komendy Głównej ZWZ/AK na Obszar Lwów.: 1940 - lipiec 1943 r.
Komendant Obszaru Lwów AK.: 1 sierpnia 1943 - 2/3 sierpień 1944 r. (aresztowany).

Opinie:

Notatki:

Syn Dominika - właściciela majątku ziemskiego i Anny z domu Łopieńskiej. W 1909 r., ukończył gimnazjum handlowe w Suwałkach, po czym w latachod 1909 - 1914 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, uzyskując absolutorium oraz przez 6 semestrów na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. Był w tym czasie członkiem Związku Strzeleckiego.
Od 1 sierpnia 1914 r., służył w Legionach Polskich. Przydzielony w stopniu kaprala do I baterii kadrowej, potem w 1 pułku artylerii, gdzie kolejno był dowódcą działa, plutonu, oficerem wywiadowczym. Uczestniczył w walkach w Karpatach, na Bukowinie i Wołyniu. 14 marca 1915 r., awansowany do stopnia chorążego.

Po wycofaniu z frontu latem 1915 jako dowódca plutonu służył w nowej 1 baterii. Przeniesiony do II dyonu artylerii działającego w ramach I Brygady LP. W jego składzie uczestniczył w kampanii wołyńskiej. 1 maja 1916 r., awansowany do stopnia podporucznika art. W tym czasie pełnił funkcję adiutanta dyonu haubic.
Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 zwolniony z Legionów. W okresie od 22 lipca 1917 do 1 listopada 1918 r., więziony przez Niemców. Przebywał w obozie w Szczypiornie, potem w Rastatt i od 1 grudnia 1917 r., w Werl.

Zwolniony 1 listopada 1918 r., powrócił do kraju. Już kilka dni po opuszczeniu więziennych murów (5 listopada 1918 r.) otrzymał przydział referenta w Inspektoracie Artylerii w Warszawie. Po kilku tygodniach, przeniesiono go do Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza (29 listopada 1918 r.). 28 grudnia 1918 r., awansowany do stopnia porucznika służby st. art.
Od 11 lutego 1919 r., dowodził baterią w 2 pułku artylerii polowej, następnie w okresie od 1 grudnia 1920 do 15 lipca 1921 kierował kontwywiadem Oddziału II Sztabu DOG Lwów.Zweryfikowany przez Ministerstwo Spraw Wojskowych w stopniu mjr sł. st. art. z starszeństwem od 1 czerwca 1919 r. Od 16 lutego 1921 był w 1 pap kolejno dowódcą dyonu i od 11 lutego 1922 r., zastęcą dowócy pułku. Awansowany do stopnia ppłk sł. st. art. 15 sierpnia 1924 r. W maju 1926 r., poparł Marszałka Piłsudskiego, pełniąc wówczas obowiązki nieobecnego dowódcy pułku.

W okresie od 21 stycznia 1927 do 15 grudnia 1935 r., był dowódcą 1 pal w Wilnie. 1 stycznia 1931 r., awansowany do stopnia płk sł. st. art. W grudniu 1935 r., objął dowództwo I Grupy Artylerii w Warszawie - DOK I, a 30 marca 1936 r., zastęcy II Wiceministra Spraw Wojskowych – Szefa Administracji Armii i z tego tytułu od 1 kwietnia 1936 do 15 maja 1937 r., zajmował stanowisko prezesa Rady Administracyjnej Państwowych Zakładów Inżynierii w Warszawie.
Był też od 24 maja 1936 r., członkiem Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Od czerwca 1938 r., dowodził piechotą dywizyjną w 16 DP, a od VII 1939 1 DP Leg. w Wilnie. W składzie 1 DP Leg. brał udział w Wojnie Obronnej 1939 r.

Pod koniec września 1939 r., został dowódcą oddziału wydzielonego ze zgrupowania płk dypl. Tadeusza Zieleniewskiego. Oddział ten - w skład, którego wchodziła m. in. Grupa Operacyjna "Brześć" - w dniu 29 września stoczył zwycięska bitwę o Janów Lubelski. W bitwie tej odbito miasto i wzięto do niewoli około 100 jeńców. Oddział walczył do 2 października 1939 r., do końca próbując przebić się na południe. Następnie dostaje się do niewoli sowieckiej, z której ucieka we Lwowie, przedostając się najpierw do Otwocka, a następnie do Warszawy. Po czym wstępuje w roku 1940 w szeregi podziemnej konspiracji.

Początkowo od 1940 r., był inspektorem KG ZWZ/AK na teren obszaru lwowskiego ZWZ/AK. Od 1 sierpnia 1943 r., komendant Obszaru Lwowskiego AK. W marcu 1944 r., podległe mu siły: odtworzonej 5 lwowskiej DP (19, 40 i 26 pp), a także częściowo 12 DP (52 i 53 pp) z Tarnopola i 11 Karpackiej DP (48, 49 i 53 pp) ze Stanisławowa, oraz 14 pułk ułanów Jazłowieckich (łącznie: 11 000 żołnierzy w sztabach i oddziałach oraz 1 000 ludzi należących WSOP i 1 500 członkiń WSK) - przystąpiły na jego rozkaz do realizacji planu "Burza". Jej finałem było zdobycie Lwowa, w dniach 23 - 27 lipca 1944 r., wspólnie z Armią Czerwoną. Po wygaśnięciu walk zarówno Filipkowski jak i okręgowy delegat rządu Adam Ostrowski, ujawnili się wobec dowództwa sowieckiego.

W kontaktach z dowództwem sowieckim za zgodą KG AK używał tytułu generała. 31 lipca 1944 r., wyjechał na czele delegacji Komendy Obszaru na rozmowy z gen. Michałem Żymierskim do Żytomierza. Aresztowany w nocy z 2/3 sierpnia 1944 r., przez Sowietów.
Przetrzymywany w centralnym wiezieniu w Kijowie, a potem przewieziony do dyspozycji kontrwywiadu I Frontu Ukraińskiego do Lwowa, Rawy Ruskiej i Trzebuski. 5-6 września 1944 r., przewieziony samolotem do obozu w Charkowie, a następnie do obozu w Riazaniu-Diagilewie i tu osadzony 04 stycznia 1946 r. Odesłany 6 lipca 1947 z obozu nr 454 do obozu nr 158 w Griazowcu, skąd go odesłano 2 października 1947 r., do obozu nr 437 w Bogorodskoje. Odesłany 05 października 1947 r., do obozu przejściowego nr 284 w Brześciu n/Bugiem. Repatriowany do Polski 3 listopada 1947 r., przez obóz PUR w Białej Podlaskiej. Po powrocie do kraju zamieszkał w Pieńsku k/Zgorzelca, gdzie podjął pracę jako dyrektor administracyjny zespołu hut szkła. Zmarł w Pieńsku 17 kwietnia 1950 r. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Żonaty z Janiną Obiedzińską, która w czasie okupacji była żołnierzem AK ps. „Grabina” na północnym Mazowszu. Mieli dwóch synów: Jana (ur.1922), studenta Politechniki Warszawskiej, żołnierza AK w pułku „Baszta”, poległego we wrześniu 1944 r., Andrzeja (ur. 1925), żołnierza AK ps. „Bohdan”.

Awansowany pośmiertnie do stopnia gen. brygady 28 września 1994 r.

Odznaczenia m.in.:

Order Virtuti Militari 5 klasy - 1922 r.
Krzyż Walecznych (dwukrotnie) - 1922 r.
Złoty Krzyż Zasługi - 1928 r.
Krzyż Niepodległości - 1931 r.
Order Odrodzenia Polski 4 klasy - 1936 r.
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Korony Rumunii (1939 r.).




powrót


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion