Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
KURDZIELEWICZ, Michał.



KURDZIELEWICZ, Michał

Podporucznik czasu wojny.



Pseudonimy: „Piorun”, „Stach”.

Urodzony: 4 września 1902 r., w Czukiewie, powiat Sambor.

Zmarł: 21 maja 1976 r., w Łodzi.


Promocje:

Podporucznik.: 11 listopada 1944 r.
Wachmistrz.:
Plutonowy.:
Kapral.:

Funkcje:

Służba wojskowa w 65 Pułku Piechoty.: 1928 - ??
Elew Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu.: ?? - ??
Podoficer nadterminowy w Korpusie Ochrony Pogranicza.: 1930 - ??
Elew Szkoły Podoficerskiej dla Podoficerów Zawodowych Kawalerii w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.: ?? - ??
Służba w 18 Szwadronie Kawalerii "Druja".: ?? - ??
Szef 18 Szwadronu Kawalerii "Druja".: ?? - ??
Podoficer 18 Szwadronu Kawalerii "Druja" w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii.; marzec - wrzesień 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi narodowej Organizacji Wojskowej.: wiosna 1940 r.
Zastępca komendanta Obwodu Wieluń NOW.: ?? - ??
Komendant Obwodu Turek AK.: marzec/kwiecień 1943 - 24 października 1944 r. (aresztowany).
P.o. Komendanta Inspektoratu Konin-Turek AK.: luty - 24 października 1944 r.

Opinie:

Notatki:

Urodził się w rodzinie rolników Antoniego i Marii z domu Lechowicz. Po ukończeniu szkoły ludowej uczęszczał do szkoły rolniczej, po czym pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców. Ukończył także kurs rolniczy.
W okresie międzywojennym jego rodzice po sprzedaży gospodarstwa w Czukiewie zakupili na terenie powiatu Świecie na Pomorzu większe gospodarstwo rolne, na którym pracował do roku 1928.
W 1928 został powołany do służby wojskowej i wcielony do 65 pp. w Grudziądzu, skąd po przeszkoleniu unitarnym został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie skierowano go do Szkoły Podoficerskiej KOP w Osowcu, którą ukończył w stopniu kaprala.

Od 1930 r., służył w Korpusie Ochrony Pogranicza jako podoficer nadterminowy. Po ukończeniu Szkoły Podoficerskiej dla Podoficerów Zawodowych Kawalerii w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu został w stopniu plutonowego służby stałej kawalerii przydzielony do 18 szwadronu kawalerii „Druja”, stacjonującego w miejscowości Druja w powiecie brasławskim (woj. wileńskie).
Pełnił tu różne funkcje; m. in. szefa szwadronu. Awansowany w tym czasie do stopnia wachmistrza. W marcu 1939 r., wraz ze swoim szwadronem został przydzielony do Wołyńskiej Brygady Kawalerii i skierowany na pogranicze polsko-niemieckie w rejonie Wielunia.

We wrześniu 1939 r, w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii walczył z wrogiem na szlaku bojowym szwadronu, czyli od zaciętych walk na pograniczu, do bojów odwrotowych przez Puszczę Kampinoską. Podczas tych ostatnich został ciężko ranny.
W wyniku odniesionych ran przebywał w szpitalu wojskowym w Modlinie. Po kapitulacji Modlina, w dniu 29 września 1939 r., znalazł się w niewoli niemieckiej. Jako ranny jeniec został umieszczony w niemieckim polowym szpitalu wojskowym w Iławie, skąd na początku grudnia 1939 r., został przeniesiony do szpitala w Mławie. Jeszcze w tym samym miesiącu został z niego zwolniony jako inwalida.

Po opuszczeniu szpitala wyjechał do domu rodzinnego w powiecie Świecie. Mieszkał tu jednak przez bardzo krótki okres, gdyż wkrótce zamieszkał u swej siostry Katarzyny Dworak w Grudziądzu. Zagrożony aresztowaniem, w marcu 1940 r., wyjechał do Łodzi, gdzie nawiązał kontakty konspiracyjne z Narodową Organizacją Wojskową.
Po zaprzysiężeniu do NOW został skierowany na teren powiatu wieluńskiego, z zadaniem zorganizowania tam siatki terenowej NOW. Współpracował w tej kwestii z por. Tadeuszem Górskim „Haliną”.
Po utworzeniu szkieletowego dowództwa Obwodu Wieluńskiego NOW został mianowany zastępcą komendanta tego obwodu. Jego aktywna działalność na tym terenie zwróciła uwagę agentury niemieckiej oraz gestapo.

Na skutek dekonspiracji, ostrzeżony o mającym nastąpić aresztowaniu, w marcu/kwietniu 1943 r., wyjechał do Łodzi. Po scaleniu NOW z AK został skierowany przez Komendę Okręgu Łódź AK na teren Obwodu Turek z nominacją na stanowisko komendanta tego obwodu.
Aktywny w działaniu: jesienią 1943 r., zorganizował skrzynkę łączności z Okręgiem Poznań AK. Zorganizował także łączność kurierską na trasie Piotrków Trybunalski – Łódź, potem pomiędzy Łodzią, Turkiem i Poznaniem.
Współpracował z Marianem Kwiatkowskim „Konradem” z NOW w zakresie przeprowadzenia scalenia NOW z AK na tym terenie. Uczestniczył w odprawach w Łodzi i Poznaniu. W lutym 1944 r., po aresztowaniu przez gestapo por. Władysława Stępnia „Proboszcza” –, pełnił dodatkowo, jako p.o. funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Konin-Turek AK.

W okresie swej działalności zorganizował na terenie obwodu 7 rejonów. Podległe mu struktury posiadały łącznie około 1 614 zaprzysiężonych żołnierzy. Od marca 1944 r., organizował związki bojowe (ogniska walki). Poszukiwany przez Niemców, został wytropiony przez agenta gestapo działającego w AK Ryszarda Borkowskiego „Suzina”, który podczas pobytu Kurdzielewicza na odprawie w Łodzi, wskazał go na ulicy funkcjonariuszom gestapo. Aresztowany 24 października 1944 r., i uwięziony.
Pomimo ciężkich przesłuchań odmawiał składania zeznań, co przeciągało jego sprawę do stycznia 1945 r. W listopadzie 1944 brał udział w spotkaniu zorganizowanym przez gestapo, którego celem było wciągnięcie do współpracy aresztowanych oficerów AK m. in. kpt. M. Woronowicza, kpt. S. Budy i innych i zorganizowania z żołnierzy AK oddziału do walki z Armią Czerwoną. Wobec godnej podstawy uczestników spotkania akcja Niemców nie przyniosła efektów. Z więzienia przesyłał grypsy ostrzegawcze, które uratowały wielu żołnierzy AK przed aresztowaniem.

Podczas pieszej ewakuacji więźniów z więzienia w Łodzi w dniu 18 stycznia 1945 r., razem z grupą więźniów udało mu się pod osłoną ciemności zbiec z konwoju. Ukrywał się do czasu wkroczenia na ten teren Armii Czerwonej. 11 listopada 1944 r., otrzymał awans do stopnia podporucznika czasu wojny.
Po wojnie, od 1945 r., mieszkał z rodziną w Łodzi. Jako żołnierz Armii Krajowej był przez wiele lat szykanowany przez władze komunistyczne i inwigilowany dłuższy okres czasu przez UB.
Z tych samych względów nie mógł uzyskać stałej posady, co zmuszało go podejmowania prac dorywczych. Wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez UB. Dopiero po 1956 r., jego sytuacja uległa poprawie. Podjął pracę w przedsiębiorstwie państwowym w Łodzi. W latach sześćdziesiątych przeszedł na emeryturę. Podjął w tym czasie działalność społeczną. Był członkiem koła ZBOWiD z tytułu uczestnictwa w Wojnie Obronnej 1939 r. Spisał wspomnienia z pracy konspiracyjnej. Zmarł w Łodzi 21 maja 1976 r. Żona Longina z domu Wysocka.

Odznaczenia m.in.:

Virtuti Militari V kl. nr 13 876 nadany przez MON w Londynie. Władze ZBOWiD odmówiły mu weryfikacji tego odznaczenia.
Medal Wojska.
Krzyż Armii Krajowej.




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion