Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
LIPA, Mieczysław.



LIPA, Mieczysław

Kapitan służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Karpacki”, „Michał”, „Timoszenko”, „ Wichura”, „Wysocki”,.

Urodzony: 11 marca 1918 r., w Dźwingrodzie, powiat Buczacz, woj. Tarnopol.

Zmarł: 3 lipca 1990 r., w Kędzierzynie-Koźlu.


Promocje:

Kapitan.:
Porucznik.: 11 listopada 1943 r.
Podporucznik.: 15 sierpnia 1943 r., ze starszeństwem z 1 września 1939 r.

Funkcje:

Elew Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowii Mazowieckiej-Komorowie.: 1936 - 1939 r.
Praktyka oficerska w 52 Pułku Piechoty (Tarnopol).: 1939 r.
Dowódca plutonu w 2 Kompanii CKM, II Batalionu 54 Pułku Piechoty.: ?? - 8 września 1939 r.
Dowódca Kompanii CKM w grupie ppłk. Trzebunii.: 8 - 19 września 1939 r.
Zaprzysiężony w szeregi Służby Zwycięstwu Polski.: grudzień 1939 r.
Organizator i Komendant Obwodu Buczacz ZWZ.: początek 1940 - ??
Członek ONR i NSZ w Buczaczu.: 1942 - maj 1943 r.
Komendant Ośrodka Dywersji Kedywu w Złoczowie.: maj - lipiec 1943 r.
Dowódca Rejonu Dywersji Złoczów.: lipiec - grudzień 1943 r.
Zastępca Komendanta Inspektoratu Rejonowego Złoczów AK.: ?? - grudzień 1943 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Złoczów AK.: grudzień 1943 - ??
Dowódca 1 Kompanii 52 Pułku Piechoty AK.: 1944 r.
Oficer w dyspozycji Komendy Okręgu Lwów "NIE".: ?? - październik 1944 r.
Dowódca dolnośląskiej struktury AK-WiN (Regencja "Wichury").: ?? - ??

Opinie:

Notatki:

Pochodził z rodziny rolniczej. Syn Tomasza i Anastazji z domu Polityczek. Uczęszczał do szkoły powszechnej w rodzinnej miejscowości, a następnie do Gimnazjum Państwowego w Buczaczu, gdzie w czerwcu 1936 r., zdał maturę. W latach 1936-1939 kształcił się w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej - Komorowie. Praktyki oficerskie odbywał w 52 pp. w Tarnopolu. Uroczysta promocja miała odbyć się 15 października 1939 r., lecz z powodu napaści Niemców na Polskę nigdy się nie odbyła.
Rozkazem Naczelnego Wodza Wojska Polskiego został awansowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem z 1 sierpnia 1939 r. W Wojnie Obronnej 1939 r., służył w szeregach 54 pp., na stanowisku dowódcy plutonu w 2 kompanii CKM, II batalionu. Walczył z wrogiem pod Ostrowcem Świętokrzyskim, Sandomierzem i na Lubelszczyźnie.
Od 8 września był dowódcą kompanii CKM w oddziale zorganizowanym przez ppłk Trzebunię z rozbitych oddziałów Wojska Polskiego. W dniu 19 września 1939 r., pod Krasnymstawem dostał się do niemieckiej niewoli.

Przebywał w jenieckich obozach przejściowych w Kielcach i Częstochowie-Zaciszu, skąd zbiegł 25 października 1939 r. W okolicach Żurawicy przeprawił się przez San i powrócił do rodzinnej miejscowości. W połowie grudnia 1939 r., został zaprzysiężony przez ks. Lisowskiego do konspiracji wojskowej SZP w Buczaczu. Od początku 1940 r., organizator i Komendant Obwodu ZWZ Buczacz.
W grudniu 1940 r., został aresztowany przez NKWD, ale wkrótce zwolniony. Podczas sowieckiej okupacji 1939-1941 pracował jako nauczyciel na kursach dla analfabetów. W wyniku aresztowań przeprowadzanych przez NKWD w 1941 r., utracił kontakty konspiracyjne ze Lwowem. Podczas niemieckiej okupacji, od początku 1942 r., związał się z konspiracją ruchu narodowego. Działał w komórkach ONR „Szaniec” i NSZ w Buczaczu.
W maju 1943 r., przeszedł wraz z grupą piętnastu swoich żołnierzy do Armii Krajowej. Skierowany na teren Złoczowa był początkowo dowódcą tamtejszego Ośrodka Dywersji. Pełnił jednocześnie funkcję zastępcy Komendanta Inspektoratu Złoczów AK. W okresie od lipca do końca 1943 r., był dowódcą Rejonu Dywersyjnego Złoczów Kedywu Okręgu Tarnopol AK.

11 listopada 1943 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej. Od grudnia 1943 r., pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego AK Złoczów. W okresie „Burzy” na podstawie rozkazu Komendanta Okręgu AK Tarnopol ppłk. Franciszka Studzińskiego, objął dowództwo sformowanej w Inspektoracie AK Złoczów 1 kompanii 52 pp.
Od 16 lipca 1944 r., dowodził działaniami bojowymi kompanii w pobliżu wsi Wroniaki, w trakcie walk wzięto do niewoli kilkudziesięciu Niemców, zdobyto dwa czołgi, wykolejono cztery pociągi i wysadzono trzy mosty. Opanowano także stację kolejową w Złoczowie. Atakowano transporty wroga do 22 lipca 1944 r.
Po wkroczeniu wojsk sowieckich nie podał swego oddziału jako AK, unikając w ten sposób aresztowania. Zwolniony wyjechał potem do Lwowa, gdzie złożył sprawozdanie z akcji „Burza”. Zamieszkał w Zimnej Wodzie koło Lwowa, pozostając bez przydziału, w dyspozycji Komendy Okręgu Lwów "NIE". W październiku 1944 r., został przerzucony przez San na Rzeszowszczyznę.

W sierpniu 1945 r., zamieszkał w Wielowsi, w powiecie Gliwice. Podjął pracę zawodową jako księgowy i zastępca kierownika Powszechnej Spółdzielni Handlowej. Założył Kółko Teatralne, był organizatorem i prezesem drużyny sportowej KS „Tęcza”. Odnowił kontakty konspiracyjne z tarnopolską siatką AK-WiN. Wyznaczony przez kpt. Bronisława Żeglina, Komendanta Okręgu Tarnopol AK-WiN, dowódcą dolnośląskiej siatki konspiracyjnej AK-WiN (tzw. regencja „Wichury”).
Prowadził rozdział podziemnej prasy, rozkazów, instrukcji i środków finansowych, przeprowadzał inspekcje na podległym terenie, odbierał sprawozdania informacyjne. 25 kwietnia 1947 r., ujawnił się w komisji amnestyjnej przy PUBP Gliwice, ale już 27 kwietnia 1947 r., został zatrzymany na 48 godzin, a 27 lipca 1948 r., aresztowany w Wielowsi przez funkcjonariuszy PUBP z Gliwic i po przesłuchaniach z polecenia III Departamentu MBP został zwolniony jako ujawniony.
14 sierpnia 1948 r., został ponownie aresztowany przez funkcjonariuszy Wydziału III WUBP Wrocław, gdzie został uwięziony w areszcie. Postanowienie o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania wydała z datą 27 sierpnia 1948 r., WPR Wrocław. Sankcję podpisał ppłk Antoni Lachowicz.

Przed procesem więziony w więzieniu przy ul. Sądowej we Wrocławiu. W dniu 30 grudnia 1948 r., został skazany przez WSR Wrocław pod przewodnictwem mjr Edwarda Jęczmyka na 8 lat więzienia (sygnatura akt Sr. 1033/1948/). 1 marca 1949 r., NSW w Warszawie odrzucił skargę rewizyjną i utrzymał wyrok w mocy. 27 marca 1949 r., został wywieziony do CWK w Rawiczu i tu osadzony.
5 grudnia 1952 r., został przewieziony do Zielonej Góry, gdzie był przesłuchiwany w WUBP Zielona Góra. Następnie ponownie w CWK Rawicz. W wyniku starań jego żony u marsz. Konstantego Rokossowskiego Rada Państwa skorzystała z prawa łaski i 21 października 1953 r., zawiesiła na 2 lata odbywanie reszty kary. Zwolniony z CWK Rawicz w dniu 31 października 1953 r., a Zgromadzenie Sędziów Najwyższego Sądu Wojskowego postanowieniem z 13 lutego 1957 r., uchyliło wyrok.
Po powrocie do Wielowsi podjął pracę w Zakładach Mleczarskich w Gliwicach jako kierownik sekcji opakowań, potem główny księgowy w Zakładach Mleczarskich w Wielowsi, Częstochowie i Tarnowskich Górach. Od 1 maja 1959 r., pracował w Kędzierzynie-Koźlu, najpierw jako główny księgowy w Miejskim Handlu Detalicznym, a potem w instytucie Ciężkiej Syntezy Chemicznej. W 1979 r., przeszedł na emeryturę.

Zmarł 3 lipca 1990 r., w Kędzierzynie-Koźlu. Żonaty od listopada 1944 r., z Ireną Lesławą z domu Typkiewicz, łączniczką AK ps. „Krzysztof”. Mieli troje dzieci. Córkę Danutę (ur.1945) mgr. ekonomii, synów Janusza (ur.1948 r.) technika budowy dróg i mostów i Andrzeja (ur. 1954 r.) mgr. Wychowania Fizycznego.

Odznaczenia m.in.:

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami.




powrót.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion