Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
MAZANY, Wawrzyniec.


MAZANY, Wawrzyniec.

Kapitan służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Krueger”, „Krüger” vel Jankowski.

Urodzony: 3 sierpnia 1891 r., w Krotoszynie, powiat Szubie.

Zmarł: 7 lipca 1942 r., w Lasach Palędzkich.


Promocje:

Kapitan.: 19 marca 1937 r.
Porucznik.: 1 sierpnia 1922 r.
Podporucznik.: 1 sierpnia 1922 r.

Funkcje:

Wcielony do armii niemieckiej.: 1917 r.
Służba w kompanii powstańczej w Szubinie (Powstanie Wielkopolskie).: ?? - ??
Służba w 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich/58 Pułku Piechoty.: 6 marca 1919 - ??
Uczestnik kursu dokształcającego dla młodszych oficerów.: 1922 r.
Oficer w 55 Pułku Piechoty (Leszno).: 1923 - ??
Uczestnik kursu dla oficerów kwatermistrzostwa.: 1936 r.
Kwatermistrz 58 Pułku Piechoty (Poznań).: 1936 - 25 sierpnia 1939 r.
Oficer gospodarczy w Ośrodku Zapasowym 14 Dywizji Piechoty (Strzelce).: 25 sierpnia - wrzesień 1939 r.
Oficer w pionie wywiadowczym Komendy Okręgu Poznań ZWZ.: ?? - ??
Komendant Inspektoratu Rejonowego Poznań-Wschód "Przemysł-Prawy".: 6 kwietnia - 9 września 1941 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Michała i Franciszki z domu Głowackiej. W latach 1898-1905 uczęszczał do niemieckiej szkoły ludowej w Krotoszynie i Barcinie. Do 1917 r., był terminatorem kupieckim. W tym roku został wcielony do armii niemieckiej, w szeregach której walczył na froncie zachodnim I Wojny Światowej.
Awansowany do stopnia kaprala i odznaczony Krzyżem Żelaznym. Jesienią 1918 r., na wieść o wybuchu powstania zdezerterował i powrócił do Wielkopolski. Wstąpił do kompanii powstańczej w Szubinie, w składzie której walczył na froncie północnym Powstania Wielkopolskiego. Awansował w tym czasie do stopnia chorążego.
Od 6 marca 1919 r., służył w 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich. W latach 1919-1920 w szeregach tego pułku (10 grudnia 1919 r., przemianowanego na 58 pp.) brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Za okazane męstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Walecznych.

W 1922 r., po odbyciu kursu dokształcającego dla młodszych oficerów, w dniu 1 sierpnia 1922 r., został awansowany do stopnia podporucznika służby stałej. Od 1923 r., służył w 55 pp. w Lesznie. W 1924 zdał jako ekstern egzamin maturalny.
1 sierpnia 1924 r., otrzymał awans do stopnia porucznika służby stałej piechoty. Po ukończeniu kursu dla oficerów w zakresie kwatermistrzostwa został w 1936 r., przeniesiony do 58 pp. w Poznaniu.
19 marca 1937 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej. Do sierpnia 1939 r., był kwatermistrzem 58 pp.
25 sierpnia 1939 r., został oddelegowany do Ośrodka Zapasowego 14 DP w Strzelcach niedaleko Kutna z zadaniem organizowania zaopatrzenia dla tworzonych oddziałów zapasowych 14 DP. Ewakuowany wraz z ośrodkiem do Lublina. Nie brał bezpośredniego udziału w Wojnie Obronnej 1939 r.

Po zakończeniu działań wojennych 1939 r., udało mu się uniknąć niewoli. Przebywał w Warszawie, gdzie 2 października 1939 r., uzyskał kontakt z gen. Michałem Tokarzewskim Dowódcą Służby Zwycięstwu Polski, który odebrał od niego przysięgę organizacyjną, zlecając podjęcie działalności konspiracyjnej w ramach SZP w Poznaniu.
W połowie października 1939 r., powrócił do Poznania. Jednak działalności w SZP nie podjął, gdyż rozpoczął współpracę z mjr Łukowiczem „Szczepanem” w zakresie organizacji środowiska 57 i 58 Pułków Piechoty.
W lutym 1940 r., po skontaktowaniu się z emisariuszem Rządu oraz dowództwa ZWZ Obszaru Nr 1 w Warszawie kpt. Jerzym Michalewskim „Dokładnym” złożył ponownie przysięgę i wszedł do organizowanej Komendy Okręgu ZWZ w Poznaniu.

Działał aktywnie w organizowaniu konspiracji ZWZ na terenie Gniezna i Wągrowca oraz przez krótki czas w pionie wywiadowczym Komendy Okręgu. Od 6 kwietnia 1941 r., z upoważnienia płk Ostrihańskiego pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Poznań-Wschód „Przemysł Prawy” ZWZ.
Organizował zawiązki komend obwodowych w Śremie, Środzie, Jarocinie, Wrześni oraz na terenie powiatu poznańskiego. Prowadził też liczne rozmowy scaleniowe.
Współpracował z tajnym Związkiem Strzeleckim w Poznaniu oraz z redakcją pisma „Świt”. Pośredniczył w rozmowach Komendanta Okręgu Poznań ZWZ z kierownictwem ruchu ludowego, a także prowadził rozmowy w sprawie scalenia powiatowych komend organizacji wojskowej Stronnictwa Narodowego-Armii Narodowej w Śremie i Środzie. Ponadto na początku 1941 r., brał udział w organizowaniu struktur Inspektoratu Rejonowego Gniezno ZWZ.

Aresztowany przez gestapo 9 września 1941 r., w lokalu kontaktowym przy ul. Rybaki 21 w Poznaniu, co było następstwem prowokacji agenturalnej. Po trwającym do czerwca 1942 r., ciężkim śledztwie w siedzibie gestapo („Dom Żołnierza”) w Poznaniu został osadzony w Forcie VII.
Skazany przez policyjny Sąd Doraźny w Poznaniu na karę śmierci. Wywieziony 7 lipca 1942 r., w grupie konspiratorów do Lasów Palędzkich i tu zamordowany w masowej egzekucji.

Żonaty z Marią z domu Wiśniewskiej. Mieli dzieci: syna Stefana i córki: Halinę oraz Krystynę.

Odznaczenia m.in.:

Krzyż Walecznych (dwukrotnie).
Krzyż Niepodległości.
Krzyż Armii Krajowej (pośmiertnie).




powrót do spisu treści


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion