Nr ISSN 2082-7431
Serwis Polska Podziemna
Dział "Postacie".
MIKUŁA, Aleksander Wojciech.


MIKUŁA, Aleksander Wojciech.

Podpułkownik służby stałej piechoty.



Pseudonimy: „Karol”, „Miłosz”, „Oleszyc”, „Orion”, „Robert”, „Tadeusz”, „Wiktor”, „Władysław”, „Zrąb”, vel Adam Miłkowski.

Urodzony: 24 marca 1898 r., w Bochni.

Zmarł: 9 listopada 1974 r., w Gliwicach.


Promocje:

Podpułkownik.: 1 lipca 1944 r.
Major.: 15 sierpnia 1940 r.
Kapitan.: 15 sierpnia 1924 r.
Porucznik.: 3 maja 1922 r. ze starszeństwem z czerwca 1919 r.
Podporucznik.: grudzień 1920 r., ze starszeństwem z 1 lipca 1920 r.

Funkcje:

Członek Polowej Drużyny "Sokoła".: marzec - lipiec 1914 r.
Członek Oddziału Bochnia Związku Strzeleckiego.: lipiec 1914 - ??
Służba w III Batalionie 2 Pułku Piechoty Legionów.: ?? - 5 grudnia 1914 r.
Sekcyjny w 3 Pułku Piechoty Legionów.: 6 grudnia 1914 - ??
Uczestnik kursu Szkoły Oficerskiej Legionów (Zegrze).: 1 stycznia - 1 kwietnia 1917 r.
Uczestnik kursu łączności w Szkole Oficerskiej Legionów.: 1 stycznia - 1 kwietnia 1917 r.
Służba w 3 Pułku Piechoty Legionów.: kwiecień 1917 - 15 luty 1918 r.
Wcielony do armii austriackiej.: 5 kwietnia 1918 r.
Uczestnik szkolenia wojskowego w Armii Austriackiej.: kwiecień - lipiec 1918 r.
Służba w 57 Pułku Piechoty Armii Austriackiej.: lipiec - 3 września 1918 r.
Komendant Pogotowia Bojowego Polskiej Organizacji Wojskowej, Oddział Bochnia.: wrzesień - 1 listopada 1918 r.
Wcielony w szeregi Wojska Polskiego.: 1 listopada 1918 r.
Służba w 4 Pułku Piechoty Legionów.: 1 listopada 1918 - 3 marca 1919 r.
Podoficer w 15 Pułku Piechoty.: marzec (?) - 23 czerwca 1918 r.
Dowódca 9 Kompanii, III Batalionu 35 Pułku Piechoty (Brześć nad Bugiem).: 1 maja 1922 - 3 czerwca 1925 r.
Adiutant III Batalionu 35 Pułku Piechoty.: 4 czerwca 1925 - ??.
Uczestnik kursu unifikacyjnego dla oficerów piechoty.: ?? - ??
Inspektor Przysposobienia Wojskowego w Komendzie Okręgu XI Związku Strzeleckiego (Brześć nad Bugiem).: 1 listopada 1930 - ??
Zastępca Komendanta Okręgu XI Związku Strzeleckiego (Brześć nad Bugiem).: ?? - lato 1939 r.
Komendant Obwodowy Przysposobienia Wojskowego przy 82 Pułku Piechoty (Brześć nad Bugiem).: wiosna - lato 1939 r.
Zaprzysiężony w szereg Służby Zwycięstwu Polski.: październik 1939 r.
Oficer dyspozycyjny Dowódcy Wojewódzkiego Łódź SZP.: listopad 1939 - ??
Organizator struktur SZP/ZWZ w powiatach Piotrków Trybunalski i Tomaszów Mazowiecki, Okręg Łódź ZWZ.: ?? - ??
Komendant Inspektoratu Rejonowego Piotrków Trybunalski.: 25 marca 1940 - 9 października 1941 r.
Zastępca Inspektora Rejonowego Nowy Sącz, Okręg Kraków ZWZ.: październik (?) 1941 - ??
Komendant Inspektoratu Rejonowego Jasło, Okręg Kraków AK.: lipiec - sierpień 1942 r.
Komendant Inspektoratu Rejonowego Miechów, Okręg Kraków AK.: październik 1942 - wrzesień 1943 r.
Inspektor do spraw organizacyjno-szkoleniowych w Komendzie Okręgu Kraków AK.: wrzesień 1943 - ??
Dowódca Zgrupowania Partyzanckiego "Orion".: 1 lipca 1944 - 19 stycznia 1945 r.

Opinie:

Notatki:

Syn Andrzeja i Marii z domu Mądzik. W latach 1905-1908 uczęszczał do szkoły ludowej w Bochni, a w okresie od 1908 do 1914 r., kształcił się w gimnazjum w Krakowie, kończąc 6 klas. W okresie nauki w gimnazjum w okresie od 1912 do 1914 r., był czynny w skautingu. Od marca do lipca 1914 r., członek Polowej Drużyny Sokoła.
Od lipca 1914 r., był członkiem Związku Strzeleckiego w Oddziale Bochnia. Pod koniec lipca brał udział w wyprawie kompanii bocheńskiej ZS do Kongresówki. Po wybuchu I Wojny Światowej z 2 kompanią bocheńską został wcielony do III Batalionu 2 pp. Leg., gdzie służył do 5 grudnia 1914 r. Z dniem 6 grudnia 1914 r., przeniesiony z 2 pp. Leg. do 3 pp. Leg., gdzie pełnił funkcję sekcyjnego. Brał udział w walkach na froncie rosyjskim.

W okresie od 1 stycznia do 1 kwietnia 1917 r., był słuchaczem kursu szkoły oficerskiej Legionów w Zegrzu, gdzie ukończył także kurs łączności. W kwietniu 1917 r., powrócił do 3 pp. Leg. i uczestniczył w dalszych bojach.
15 lutego 1918 r., podczas przejścia II Brygady Legionów przez front został aresztowany przez austriacką żandarmerię i internowany w obozie Szaldabos na Węgrzech, gdzie przebywał do 4 kwietnia 1918 r. 5 kwietnia został wcielony do armii austriackiej. Do lipca 1918 r., odbywał przeszkolenie wojskowe. Następnie wcielony do 57 pp. i skierowany na front włoski.

W dniu 3 września 1918 r., zdezerterował z armii austriackiej i powrócił do Bochni. Włączył się tu do działalności w Polskiej Organizacji Wojskowej. Do 31 października 1918 r., pełnił funkcję Komendanta Pogotowia Bojowego POW Oddział Bochnia.
1 listopada 1918 r., dowodzony przez niego oddział POW został wcielony do formującego się Wojska Polskiego. Przydzielony do 4 pp. Leg. W grupie dowodzonej przez przez kpt. de Laveaux wyruszył w dniu 16 listopada 1918 r., z Krakowa na odsiecz Lwowa. Uczestniczył w walkach na froncie ukraińskim.
W dniu 3 marca 1919 r., podczas walk został ranny i od 4 do 27 marca 1919 r., przebywał w szpitalu w Bochni. Po wyleczeniu ran otrzymał przydział do 15 pp. W stopniu sierżanta wraz z 15 pp. został skierowany na front wojny polsko-bolszewickiej. W dniu 23 czerwca 1920 r., w boju pod Ogrodnikami na Białostocczyźnie dostał się do niewoli bolszewickiej, skąd udało mu się uciec 2 sierpnia 1920 r.

Po udanej ucieczce dowodził grupą partyzancką, działającą na tyłach Armii Czerwonej w rejonie Mińska i Borysowa. W październiku 1920 r., powrócił do macierzystego 15 pp. W grudniu 1920 r., został awansowany do stopnia podporucznika służby stałej piechoty ze starszeństwem z 1 lipca 1920 r.
Od listopada 1920 r., dowodzi 5 kompanią 15 pp. Następnie w okresie od 1 lutego do kwietnia 1921 r., był słuchaczem kursu informacyjnego dla oficerów w Grodnie.
Z dniem 22 lipca 1921 r., został przeniesiony do Batalionu Zapasowego 9 Dywizji Piechoty w Lidzie na stanowisko instruktora w kompanii rekruckiej 22 lipca 1921 r., powrócił do 15 pp. skąd 20 października 1921 r., został przeniesiony do Ośrodka Zapasowego 9 DP w Lidzie.

Z dniem 1 maja 1922 r., został przeniesiony do 35 pp. w Brześciu nad Bugiem. 3 maja 1922 r., został awansowany do stopnia porucznika służby stałej piechoty i zweryfikowany przez Ministerstwo Spraw Wojskowych w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r.
W 35 pp. pełnił funkcje: do 3 czerwca 1925 r., dowódcy 9 kompanii w III Batalionie, potem od 4 czerwca 1925 r., adiutanta III Batalionu.
15 sierpnia 1924 r., został awansowany do stopnia kapitana służby stałej piechoty. W okresie służby ukończył kurs unifikacyjny dla oficerów piechoty, a w 1929 r., zdał egzamin sprawdzający przed awansem na stopień majora służby stałej, lecz do 1939 r., nie był już awansowany na wyższy stopień.
1 listopada 1930 r., został przeniesiony z 35 pp. do Komendy Okręgu nr IX Związku Strzeleckiego w Brześciu nad Bugiem, gdzie początkowo pełnił funkcję instruktora Przysposobienia Wojskowego, a potem zastępcy komendanta Okręgu IX ZS w Brześciu. Na tym stanowisku pozostał do lata 1939 r.
Od wiosny 1939 r., pełnił dodatkowo funkcję Komendanta Obwodowego PW przy 82 pp. w Brześciu nad Bugiem.

Brał udział w Wojnie Obronnej 1939 r. Walczył w obronie Warszawy. Po zakończeniu działań wojennych przebywał w stolicy, gdzie nawiązał kontakty organizacyjne ze Służbą Zwycięstwu Polski.
Czynny w konspiracji od października 1939 r. Miał kontakty z ppłk. dypl. Leopoldem Okulickim, który po nominacji na stanowisko Dowódcy Wojewódzkiego SZP w Łodzi, włączył go do swej ekipy dowódczej.
Od listopada 1939 r., był oficerem dyspozycyjnym Dowódcy Wojewódzkiego SZP w Łodzi. Z polecenia ppłk. Okulickiego objął funkcję oficera organizacyjnego SZP-ZWZ na teren Powiatów Piotrków Trybunalski i Tomaszów Mazowiecki, gdzie organizował zręby siatki konspiracyjnej SZP-ZWZ.
25 marca 1940 r., został mianowany Komendantem Inspektoratu Rejonowego Piotrków Trybunalski ZWZ w skład, którego wchodziły Obwody: Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Radomsko i Rawa Mazowiecka. Aktywnie współpracując z miejscowymi konspiratorami zorganizował prężnie działająca strukturę inspektoratu.

15 sierpnia 1940 r., w uznaniu zasług rozkazem KG ZWZ został awansowany do stopnia majora służby stałej piechoty. Zagrożony aresztowaniem przez gestapo w dniu 9 października 1941 r., przekazał funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Piotrków Trybunalski rotmistrzowi Karpińskiemu „Korabowi”.
Rozkazem KG ZWZ przeniesiony do dyspozycji Komendy Okręg Kraków ZWZ. Z polecenia Komendanta Okręgu Kraków ZWZ płk. dypl. Miłkowskiego „Wrzosa” został w październiku 1941 r., skierowany na teren Inspektoratu Rejonowego Nowy Sącz z zadaniem przeprowadzenia reorganizacji i odbudowania struktur ZWZ.
Po przybyciu do Rabki nawiązał kontakt z mjr. Galicą „Rysiem” dotychczasowym Komendantem Inspektoratu, który nie przekazał mu funkcji oraz kontaktów na obwody. Przez pewien czas pełnił funkcję zastępcy mjr. „Rysia”.

W lipcu 1942 r., został mianowany na stanowisko Komendanta Inspektoratu Rejonowego Jasło AK, którym dowodził przez miesiąc. W sierpniu 1942 r., odwołany z funkcji i przeniesiony na teren Miechowa, gdzie od października (?) pełnił funkcję Komendanta Inspektoratu Rejonowego Miechów AK (po przeniesionym na teren Jasła mjr. Grzywaczu – Świtalskim).
Inspektorat przejął w dobrym stanie organizacyjnym. Kontynuował prace swego poprzednika. Przygotowywał podległe struktury do przyszłego powstania powszechnego.
Poszukiwany przez gestapo i zagrożony aresztowaniem został na początku września 1943 r., przeniesiony do sztabu Komendy Okręgu Kraków AK, gdzie pełnił funkcję inspektora do spraw organizacyjno-szkoleniowych.

1 lipca 1944 r., został awansowany do stopnia podpułkownika służby stałej. Tego samego dnia został przeniesiony na stanowisko dowódcy Zgrupowania Partyzanckiego „Orion” w skład, którego miały wejść:
Batalion „Podhale”, złożony z części oddziałów partyzanckich „Żelbetu” oraz Batalion „Kamiennik” złożony z OP obwodu Myślenice „Murawa”.
Zgrupowaniem dowodził do rozwiązaniu Armii Krajowej, czyli do 19 stycznia 1945 r., po czym powrócił do Krakowa. Ujawnił się we września 1945 r., przed Komisją Likwidacyjną ds. AK w Krakowie.
Początkowo mieszkał z rodziną w Krakowie. Szykanowany przez UB wyjechał na Górny Śląsk i zamieszkał w Gliwicach, gdzie pracował w różnych zakładach pracy. Był nadal inwigilowany przez UB. Wzywany na przesłuchania.

Zmarł w Gliwicach 9 listopada 1974 r. Pochowany na cmentarzu przy ul. Kozielskiej. Żonaty z Barbarą Celińską. Miał syna Jerzego.

Odznaczenia m. in.:

Virtuti Militari V kl.
Krzyż Niepodległości.
Krzyż Walcznych (czterokrotnie).
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Srebrny Krzyż Zasługi.
Medal Wojska
Medalem Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921.




powrót do spisu treści.


© copyright 2005 - 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion