Nr ISSN 2082-7431
Polska Podziemna
Okręg Lwowski Armii Krajowej "Rodzynki", "Halicz", "Dukat", "Lira", "Promień".



Obsada personalna i struktura organizacyjna komendy Okręgu Lwów AK.

Komenda Okręgu Lwów została uruchomiona jesienią 1941 r. W ciągu całego roku 1942, rozbudowała się uzupełniając stopniowo obsadę personalną sztabu i dokonując niewielkich przesunięć wewnętrznych. Postęp ten umożliwił uruchomienie prac niemal na całym terenie Okręgu.

Komendanci Okręgu:

ppłk Władysław Smereczyński "Stefan", "Konar", "Halny".: październik 1941 - 17 grudnia 1942 r.
p.o. ppłk Adolf Galinowski "Robert", "Żbik".: grudzień 1942 - marzec 1943 r.
płk Ludwik Czyżewski "Franciszka", "Julian", "Beskid".: 15 marca 1943 - 16 lutego 1944 r.
ppłk dypl. Stefan Czerwiński "Zamkowski", "Luśnia", "Stefan".: 16 luty - 31 lipca 1944 r.

Pierwsi zastępcy komendanta:

mjr/ppłk sł. st. piech. Adolf Galinowski "Dolek", "Żbik", "Robert".: ?? - czerwiec (?) 1944 r.
ppłk dypl. sł. st. art. Stefan Czerwiński "Zamkowski".: 1 - 16 luty 1944 r.
ppłk sł. st. kaw. Franciszek Rekucki "Bak".: czerwiec (?) - 31 lipca 1944 r.

Drudzy zastępcy komendanta:

ppłk Tadeusz Juliusz Tabaczyński "Kurp".: 9 lipca - 10 sierpnia 1943 r.
mjr dypl. cc. Jan Kazimierz Lech "Granit".: 25 marca - 15 kwietnia 1944 r.
ppłk Adolf Galinowski "Dolek". ?? - 31 lipca 1944 r.

Adiutant komendanta:

por. Bolesław Daniłłowicz "Jur".: czerwiec - 31 lipca 1944 r.

Szefowie sztabu:

mjr dypl. Tadeusz Wojciech Wojciechowski "Zawisza".: 20 kwietnia - 4 grudnia 1942 r.
p.o. mjr cc. Jan Kazimierz Lech "Granit", "Czarny", "Wrak".: 15 marca 1943 - 25 marca 1944 r.
mjr dypl. rez. kaw. Kornel Stasiewicz.: 25 marca - 31 lipca 1944 r. (internowany).
mjr sł. st. Alfons Jabłoński "Radca", "Alf".: wrzesień 1944 - grudzień 1945 r. r.

Oficerowie organizacyjni do spraw partyzantki:

kpt. rez. piech. Adam Mirecki "Stwosz".: lato - 10 grudnia 1943 r. (aresztowany).
por. rez. sł. uzbr. inż. Bernard Grzywacz "Marek".: grudzień 1943 - 31 lipca 1944 r.

Komenda Okręgu.

Oddział I (Organizacyjny):

Szefowie:
por. sł. st. piech. Karol Borkowetz "Zenek".: wrzesień 1941 - lipiec 1942 r.
por./kpt. inż. Władysław Herman "Doktór", "Wrzos", "Adam".: lipiec 1942 - styczeń 1943 r.
kpt. sł. st. piech. Karol Borkowetz "Zenek".: luty 1943 - czerwiec/lipiec 1944 r.

Referat personalny:

Kierownik:
- mgr Tadeusz Smenda "Atol".: 1942 - 31 lipca 1944 r.

Referat legalizacji:

Kierownik:
por. rez. piech. Mieczysław Laskowski "Mieczysław".: I kwartał 1943 - 31 lipca 1944 r.

Referat mobilizacyjny:

Kierownik:
por./kpt. rez. piech. Franciszek Jednoróg "Grom".: 7 - 31 lipca 1944 r.

Wojskowa Służba Kobiet - WSK:

Kierowniczki:
- Stanisława Krukówna "Stanisława".: wrzesień 1942 - 1 kwietnia 1943 r.(zwolniona).
- Helena Kobernicka "Iskra", "Jana".: 1 czerwca 1943 - 31 lipca 1944 r.

Wojskowy Sąd Specjalny - WSS:

Prokurator:
- N.N. "Hej".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Oddział II/A (Wywiad).

Szefowie:
- N.N. "Włodzimierz I".: jesień 1941 - początek 1942 r.
por. Edward Taurogiński (?) "Włodzimierz II".: (pierwsze półrocze 1942 r.).
ppor. N.N. "Włodzimierz".: lipiec - ? 1942 r.
st. uł. Stefan Stablewski "Marian Orliński", "Tatar", "Góral".: ?? - 31 grudnia 1942 r. (został szefem zreorganizowanego Wydziału II).

Oddział II/B (Kontrwywiad).

Szefowie:
por. N.N. "Albin".: jesień 1941 - początek 1942 r. (aresztowany).
por. Witold Paweł Szredzki "Kawecki".: kwiecień/maj - 1 października 1942 r.
ppor. rez. Jan Król "Gazda", "Grzegorz", "Grzela", "Chemik".: 1 października 1942 - 1 stycznia 1943 r.

Oddział II (Wywiad, Kontrwywiad).
W okresie od stycznia 1943 do marca 1944 r.

Szef:
ppor. Stefan Stablewski "Marian Orliński", "Tatar", "Góral", "Baltazar".: 1 stycznia 1943 - marzec 1944 r.

Sieć specjalna - WW (przekazana do Inspektoratu Lwów-Miasto):

Kierownik:
ppor. pil. sł. st. Mieczysław Borodej "Lis", "Osmoza", "Ścigacz", "Wojciech".: ?? - ??.

Sieć prowincjonalna - KW:

Kierownik:
ppor. Henryk Dawiskiba "Ruszczyc".: ?? - ??

Komórka legalizacyjna.

Kierownik:
ppor. Zbigniew Siwiec "Beryl".: ?? - ??

Komórka inwigilacyjna "Ślad".

Kierownicy:
- Józef Irela "Czort".: ?? - ??
ppor. Henryk Dawiskiba "Ruszczyc".: ?? - ??

Oddział II/A (Wywiad).
Ponownie od marca 1944 r.

Szef:
ppor. pil. Mieczysław Borodej "Ścigacz", "Wojciech", "Lis".: marzec 1943 - 31 lipca 1944 r.

Oddział II/B (Kontwywiad).
Ponownie od marca 1944 r.

Szefowie:
ppor. sł. st. art. Henryk Dawiskiba "Raszczyc".: marzec - kwiecień 1944 r. (przeniesiony).
ppor. cz. w. Władysław Śledziński vel Wojciech Myślenicki "Nemo".: kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Dział II Inspektoratu Lwów-Miasto:

ppor. pil. Mieczysław Borodej "Lis", "Osmoza", "Ścigacz", "Wojciech".: ?? - ??.

Sieć specjalna - WW (przekazana z Okręgu):

Kierownik:
ppor. Tadeusz Korzinek "Mścibór".: ?? - ??

Kierownik sieci dzielnicowej:
ppor. Stefan Makuch "Samoski".: ?? - ??
bosmanmat Włodzimierz Goc "Marliński".: ?? - ??

"Mściborowi" podlegało 5 siatek dzielnicowych. Na czele każdej dzielnicy stał dzielnicowy, któremu podlegali wywiadowcy z danej dzielnicy.

Sieć KW.

Komórki: wywiadowcza, cynkowa (inwigilacyjna), spaleniowa, więzienna, ukraińska, pocztowo-anonimowa, prasowa i pomocy i opieki nad uwięzionymi.

Komórka legalizacyjna "Rad"

Kierownik:
pchor. Zygmunt Dobrzański "Szron".: ?? - ??

Komórka inwigilacyjna "Ślad":

Kierownik:
pchor. Franciszek Specylak "Arab".: ?? - ??

Sieć terenową wywiadu Okręgu zorganizowano w ciągu pierwszego półrocza 1942 r. W samym Lwowie zbudowano odrębną sieć wywiadu na szczeblu Inspektoratu-Miasta. Jeden z pionów tej siatki wykorzystywał do obserwacji nocnych transportów wojskowych organizację stróżów nocnych zatrudnionych przez Przedsiębiorstwo Ochrony Mienia "Securitas".
Wywiad okręgowy dostarczał bardzo dużą ilość materiałów z zakresu wywiadu wojskowego i gospodarczego. Było tego tak dużo, że kierownik kancelarii Stanisław Czyżowski "Kalina" potrzebował codziennie 7 do 9 godzin na opracowanie poczty i wniesienie meldunków do rejestrów.

W sztabach poszczególnych Obwodów poza Lwowem wywiad okręgowy miał swoich kierowników obwodowych, natomiast sieć w mieście kierowników dzielnicowych. Ich głównym zadaniem było organizowanie wywiadu. Sieć okręgowa była niezależna i nieznana komendantom inspektoratów, dzielnic, obwodów i rejonów oraz ich oficerom informacyjnym.
Ci ostatni zbierali dane od informatorów z oddziałów liniowych AK. Zadaniami wywiadowczymi zajmowały się również brygady wywiadowcze Oddziału IX (Wojskowego) Sztabu Okręgu, działające na terenie Okręgu.

Siatkę wywiadowczą utworzył również kontrwywiad Okręgu. Jej głównymi zadaniami było: prowadzenie kartotek przestępstw, konfidentów i agentów władz okupacyjnych, volsdeutschów, działaczy ukraińskich itp. oraz opracowywanie tygodniowych raportów bezpieczeństwa i miesięczne raporty sytuacyjne.

Oddział III (Operacyjny).

Szefowie:
por./kpt. Karol Borkowetz "Zenek", "Złotnik", "Cecyl".: lipiec 1942 - luty 1943 r. (przeniesiony).
mjr dypl. sł. st. piech. cc. Jan Kazimierz Lech "Czarny".: (marzec 1943 r.).
por. sł. st. art. Witold Paweł Szredzki „Kawecki”, „Sulima”, „Sum”.: marzec - 10 sierpnia 1943 r.
kpt./mjr sł. st. Alfons Jabłoński "Radca", "Alf".: wrzesień 1943 - 31 lipca 1944 r.

Referat lotniczy.

Kierownik:
plut./sierż. N.N. "Modrzew".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Z powodu braku obsady wydział nie został dostatecznie zorganizowany. Brakowało referatu broni, natomiast w początkowym okresie nie istniały także referaty: lotniczy i obrony przeciwlotniczej, artylerii i kawalerii.
Od 21 sierpnia 1943 r. wydział uruchomił proces szkoleń. Na kursy Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty uczęszczało 95 elewów. Prowadzono również zastępcze Kursy Szkolenia Podoficerów, na które uczęszczało 98 podoficerów.
Materiały operacyjne dla akcji "Burza" i "Osłona" oraz odpowiednie rozkazy opracowywano przy współudziale sztabu Komendy Obszaru.

Oddział IV (Kwatermistrzostwo).

Szefowie:
p.o. kpt. Jan Kolasa "Niewód", "Szynkarz", "Konstanty".: połowa 1942 - luty 1943 r.
mjr N.N. "Stefan".: luty 1943 - 2 kwietnia 1944 r. (nazwisko legitymacyjne - Tadeusz Rowiński).
kpt./mjr Leopold Rudolf Weber "Kajus".: kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Dział zbrojeniowy:

Oficer broni:
por./kpt. sł. st. br. panc. N.N. "Witold".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Dział intendencki:

Kierownik:
kpt. sł. st. Jan Kolasa "Konstanty".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Dział transportowy:

Obsada nieznana.

Dział sanitarny:

Szefowie:
ppor. lek. Jan Lappiere "Kamień".: ?? - ??
ppłk rez. sł. san. dr Antoni Sabatowski "Antoni".: ?? - 26 maja 1944 r.
p.o. mjr sł. st. san. lek. cc. Leon Wojciech Jan Bazała "Strwiąż".: 17 czerwca - 31 lipca 1944 r.

Duszpasterstwo:

Szef:
p.o. ppłk ks. dziekan Albin Mydlarz "Liban".: lipiec 1943 - 31 lipca 1944 r.

Wojskowa Służba Ochrony Powstania - WSOP:

Komendanci:
p.o. por. N.N. "Gabriel".: 7 grudnia 1942 - połowa 1943 r.
mjr Józef Leon Czerniatowicz "Roman".: połowa 1943 - 31 lipca 1944 r.

W 1943 r., pomimo znacznych trudności, zakończono organizację aparatu kwatermistrzowskiego. Uporano się z realizacją planu zaopatrzenia w środki opatrunkowe, uruchamiając własną produkcję. Ponadto zintensyfikowano proces zakupów broni.

Oddział V-k (V-A) (Łączność Konspiracyjna).

Szefowie:
ppor./por. Mieczysław Laskowski "Leliwa", "Koryzma", "Daniel".: sierpień 1941 - I kwartał 1943 r.
mjr. rez. piech. N.N.: I kwartał 1943 - I kwartał 1944 r.

- ks. Władysław Kiernicki "Dziuniu".: kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Oddział V-o (V-B) (Łączność Operacyjna):

Szefowie:
kpt. kaw. N.N. "Arak".: ?? - ??.
kpt./mjr Marian Schmidt "Star", "January", "Szczęsny".: koniec 1942 - 1 kwietnia 1944 r.
por. inż. Stanisław Turowicz "Jan", "Roch".: 1 kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Oddział VI (BIP).

Szefowie:
por. rez. art. dr Jan Rogowski "Lechosław".: 1941 - kwiecień 1942 r.
ppor. cz. w. Władysław Śledziński vel Wojciech Myślenicki "Nemo", "Brona", "Dawid".: kwiecień 1942 - 31 lipca 1944 r.

W lipcu 1942 r., na etacie wydziału pracowało 12 osób. Według relacji Wojciecha Myślenickiego w BIP-ie Okręgu Lwów pracowało około 120 osób, w tym 80 w komórce walki cywilnej.

Łączność:

Kierowniczka:
- Magdalena Myślenicka "Henryka".

Łączniczki:
- Janina Paulo "Fala", Jadwiga Szwabowicz "Wiesia", Waleria Fuksa "Wala", Klementyna Niedzielska.

Wydział Informacji.

Kierownik:
por. Jerzy Stamirowski .

Wydział wykonywał również zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze. Współpracownikami wydziału byli m. in.: Kazimiera Kevesz (przez którą utrzymywano stały kontakt z przebywającymi we Lwowie oficerami węgierskimi i włoskimi, zdobywając w ten sposób wiele cennych informacji, również natury wojskowej), Mieczysław Świrski (dyrektor "Metalenfabrik" przy ul. Zamarstynowskiej, który dostarczał informacji o wojskowych transportach niemieckich) oraz kolejarze: Herbst, Walichiewicz i Feliksiak.

Wydział Redakcji Wydawnictw.

Kierownik:
ppor. cz. w. Władysław Śledziński vel Wojciech Myślenicki "Nemo" (?).

Wydział dysponował kilkoma aparatami radiowymi, trzema maszynami do pisania, dwoma powielaczami płaskimi i jednym bębnowym. Prowadzono tu systematyczny nasłuch audycji radiowych w językach: angielskim, francuskim, włoskim i rosyjskim.
Zorganizowana została stała wymiana wymiana wydawnictw, pomiędzy BIP-em a gettem żydowskim, natomiast poprzez rodziny polsko-ukraińskie wymianę wydawnictw polsko-ukraińskich.

Na posiadanych powielaczach wydawano tygodnik "Ziemia Lwowska", oraz prawdopodobnie od połowy 1942 r., "Przegląd Polityczny i Wojskowy". Ten drugi redagowany był przez Wojciecha Myślenickiego, ukazywał się początkowo w nakładzie 800 - 1 000 egz., natomiast w 1943 r., w nakładzie 2 000 egz.
Powielanie odbywało się w mieszkaniu Zbigniewa i Elżbiety Ostaszewskich przy ul. Rycerskiej oraz w mieszkaniu "Pani Ewy".
Dodatkowo, w nakładzie 12 egzemplarzy wydawano w latach 1943 - 1944, w maszynopisie radiowy biuletyn informacyjny dla sztabu Komendy Okręgu, noszący przez pewien czas tytuł "Tu mówi Londyn".

Od początku 1942 r., do przełomu 1942/1943 r., wydawano w nakładzie 70 egzemplarzy powielany biuletyn dla potrzeb sztabu Okręgu Lwów pt. "Tygodniowy Biuletyn >>Kina<<" (kryptonim BIP-u Okręgu).
Dodatkowo, wydawany na maszynopisie "Lwowski Serwis Informacyjny". W Okręgu kolportowano również 1 000 egzemplarzy "Biuletynu Informacyjnego Ziemi Czerwińskiej", 2 000 egz. "Przeglądu" i 600 egz. pisma "Wytrwamy".

Wydział Kolportażu Prasy.

Kierownik kolportażu:
- inż. Edward Pawluk.

Wydział Walki Cywilnej.

Wydział składał się z licznej grupy młodzieży, która prowadziła akcje "małego sabotażu".
Raport szefa BIP-u Okręgu za okres 1 października 1943 - 1 stycznia 1944 r., rzuca pewne światło na działalność wydziału:

"...rozdawano ulotki przed kościołami po nieszporach, rozlepiano i rozrzucano na ulicach ulotki w języku ukraińskim, udekorowano cmentarz Obrońców Lwowa na Święto Zmarłych, 11 listopada 1943 r., namalowano wizerunek Orła na murach, 28 listopada 1943 r., mury lwowskich ulic ozdobiono znakiem kotwicy, 30 listopada wysłano 150 listów do znanych Ukraińców, nadano przez niemieckie głośniki we Lwowie audycję o patriotycznym charakterze."

W czasie "Burzy" wielu pracowników tej komórki wzięło udział w walkach o Lwów, m. in. w rejonie pl. Fredry.

Oddział VII (Finansowy).

Szefowie:
- p.o. N.N. "Ksawery", "Dozorca".: 15 grudnia 1942 - 1943 r.
- Gerard Mościcki "Grosz".: 1943 - 31 lipca 1944 r.

Oddział VIII (Saperów, Kedyw).

Szefowie:
por. sł. st. sap. Roman Zwoniczek "Hans".: ?? - 1 sierpnia 1942 r. (urlopowany).
por./kpt. sł. st. sap. Adam Brudkowski "Irena", "Czeladnik", "Olaf", "Mars", "Andrzej".: 1 sierpnia 1942 - 31 lipca 1944 r.

Zastępca:
ppor. cc. Jerzy Kowalski vel J. Skorupa "Baba", "Alfa".: wiosna 1943 - ??

Szef Kedywu Lwów-Miasto.
por. cc. Piotr Szewczyk "Czer", "Siwy", "Piter".: wiosna 1943 - ??

Wiosną 1943 r., na żądanie "Andrzeja" Komenda Główna AK skierowała do Lwowa 7 cichociemnych, którymi obsadzono stanowiska: Zastępcy szefa Kedywu Okręgu, Dowódcy Kedywu Lwów-Miasto, oraz szefów 5 ośrodków dywersyjnych ("Północ" - por. cc. Stanisław Olszewski "Bar", "Zachód" - ppor. Tadeusz Jaworski "Gont", "Wschód" - por. Kazimierz Rzepka "Ognik", "Południe" - por. Stanisław Kolasiński (?) "Śmiga", "Ulewa" i Ośrodek "Karol" - ppor. Jacek Marian Przetocki "Oset").

Do końca roku stan liczebny Kedywu Komendy Okręgu wynosił około 200 żołnierzy, skupionych w trzech oddziałach dyspozycyjnych oraz w ośrodkach dywersyjnych. W liczbie tej nie ujęto, utworzonych jeszcze w 1943 r., trzech oddziałów leśnych, z których dwa przestały istnieć jeszcze w tym samym roku.

Oddział IX (Wojskowy).

1 listopada 1943 r., przekazany Okręgowej Delegaturze Rządu Lwów.

Szefowie:
- N.N. "Zenon", "Ryszard", "Justyn".: (1942 r.).
- N.N. "Bonawentura".: ?? - 1 listopada 1943 r.(?).

Struktura terenowa i obsada personalna.




Mapa pochodzi z zasobów "Wikimedia Commons".
Autor: Lonio 17.

Do końca 1941 r., okręg podzielono na obwody, które w zdecydowanej większości nie zostały do tego czasu obsadzone. W tym czasie Okręg Lwów posiadał 70 punktów organizacyjnych. Według raportu organizacyjnego Ld.N.6/org. stan liczebny okręgu na dzień 31 grudnia 1941 r., wynosił 873 żołnierzy w tym 74 oficerów i 92 cywilów nie służących dotąd w wojsku.
W lutym 1942, tworzone początkowo obwody przemianowano na inspektoraty. Do końca czerwca tego roku w Okręgu Lwów zorganizowano ich cztery. Były to:

Inspektorat Lwów-Miasto krypt. "Fabryka", "Młyn".

Najliczniej wówczas obsadzony i podzielony na Obwody-dzielnice: Północną, Wschodnią, Południową, Zachodnią i Śródmieście. W tym czasie Inspektorat ten skupiał w swoich szeregach około 1 000 żołnierzy.

Inspektorat Północny krypt. "Panorama", "Rezeda".

Obwody: Sokal, Radziechów, Kamionka Strumiłowa. W tym czasie, czyli w czerwcu 1942 r., działalność uruchomiono jedynie w Kamionce Strumiłowej.

Inspektorat Połodniowo-Zachodni krypt. "Rafineria", "Ława"

Obwody: Drohobycz, Sambor, Stryj.

Inspektorat Wschodni krypt. "Buki".

Obwody: Krasne, Brody, Przemyślany.

Trzy ostatnie Inspektoraty skupiały w swoich szeregach około 1 500 żołnierzy, po 500 każdy.

W pierwszych miesiącach drugiej połowy 1942 r., powstały kolejne inspektoraty:

Inspektorat Zachodni krypt. "Lasy".

Obwody: Gródek Jagielloński, Mościska, Jaworów-Rudki.

Proces organizacyjny napotykał szereg trudności. Były one spowodowane problemami z przekazaniem Powiatu Przemyśl Okręgowi Krakowskiemu AK oraz częstymi zmianami na stanowisku Inspektora.

Inspektorat Południowy krypt. "Skarbiec".

Obwody: Mikołajów, Bóbrka, Stare Sioło. Utworzony został 1 sierpnia 1942 r.

Również w sierpniu 1942 r., jako zaczątek Inspektoratu Północno-Zachodniego wyodrębniono Samodzielny Obwód Rawa Ruska-Żółkiew, w którym obowiązki komendanta pełnił ppor./por. Tadeusz Cygan "Wiktor", "Strzygniew".
Według sprawozdania z 1 września 1942 r., na terenie miasta Lwów zdołano do tego czasu zorganizować 87 plutonów kadrowych (każdy po 2 - 3 drużyny). W ich szeregach, łącznie z komendami dzielnic i rejonów, służyło 120 oficerów, 63 podchorążych i 650 podoficerów. Ogólny stan liczebny nie był w tym czasie podawany.

Najszybciej rozwijała się Dzielnica Zachodnia, gdzie wraz z Samodzielnym Rejonem Zimna Woda zdołano utworzyć 39 plutonów. Po kilkanaście plutonów liczyły Dzielnice: Wschodnia - 14 plutonów oraz Południowa - 18 plutonów, natomiast po 8 Dzielnice: Śródmieście i Północna.
Z końcem roku stan liczebny Inspektoratu wzrósł do 93 plutonów, w tym 26 zorganizowanych w Dzielnicy Wschodniej.

Poza Lwowem w inspektoratach terenowych, najdalej posunięta była organizacja Inspektoratu Północnego, głównie w Obwodzie Kamionka Strumiłowa, a także w Inspektoracie Południowo-Zachodnim - w Obwodach Drohobycz i Stryj - Skole, który w 1943 przekazano do Okręgu Stanisławów.
Z pozostałych inspektoratów, zaawansowane prace prowadzono również w Inspektoracie Południowym, gdzie zorganizowano do tego czasu 9 plutonów w Obwodzie Bóbrka oraz 2 plutony w Obwodzie Mikołajów.
W Obwodzie Przemyślany, należącym wówczas do Inspektoratu Wschodniego, miał na razie miejsce "stan zerowy".

W meldunku operacyjnym nr 190 KG AK do Londynu z 1 marca 1943 r., podano, że w Okręgu Lwowskim jest zorganizowanych 7 inspektoratów, w skład których wchodzą 24 obwody ze stanem 216 plutonów szkieletowych. Według tego samego meldunku kadra oficerska składała się z 47 oficerów sztabowych i 120 liniowych, 27 podchorążych w sztabach i 80 w linii, a także 60 podoficerów w sztabach i 1 391 w oddziałach liniowych.
Ogólnie można przyjąć, że do końca 1942 r., Okręg Lwów liczył grubo ponad 4 000 żołnierzy.

Rok później, a więc pod koniec 1943 r., w Inspektoracie Lwów-Miasto zorganizowano 85 plutonów pełnych oraz 103 plutony kadrowe. Najliczniejsza była Dzielnica Zachodnia, która skupiała w swoich szeregach ponad 2 000 żołnierzy zorganizowanych w 48 plutonów.
Pozostałe dzielnice zewnętrzne liczyły od 34 do 41 plutonów, w tym sama Dzielnica Wschodnia około 1 500 żołnierzy.

Ogółem można przyjąć, że miasto posiadało w tym czasie około 6 800 żołnierzy, w tym 160 oficerów, z których kilkunastu otrzymało nominacje oficerskie 11 listopada 1943 r.
W trakcie całego roku 1943, obsadzono praktycznie wszystkie inspektoraty pozalwowskie. Pod koniec roku zorganizowano w nich 100 plutonów pełnych i 73 kadrowe. Skupiały one w swoich szeregach około 8 000 żołnierzy, w tym 110 oficerów.

Inspektorat (Podokręg) Lwów-miasto.

Komenda miasta, pod koniec marca 1944 r., scalona z Komendą Okręgu.

Komendanci:

mjr/ppłk Adolf Galinowski "Dolek", "Noe", "Żbik", "Robert".: wrzesień 1941 - 9 lipca 1943 r.
ppłk Tadeusz Juliusz Tabaczyński "Kurp".: 9 lipca - 10 sierpnia 1943 r.
p.o. kpt. Marian Jędrzejewski "Kotwica".: sierpień 1943 - marzec 1944 r.

Zastępca komendanta:

mjr sł. st. kaw. cc. Wiktor Zarembiński "Zrąb", "Kmita".: jesień 1942 - 17 kwietnia 1943 r. (aresztowany).

Dział I (Organizacyjny):
Szef:
por. sł. st. piech. Zenon Kubski "Lech".: lipiec (?) 1943 - marzec 1944 r.

Wojskowa Służba Kobiet.

Referentka:
- Genowefa Gryb-Łukowska "Marlena".

Dział II (Wywiad i Kontrwywiad).

Szef:
ppor. pil. Mieczysław Borodej "Ścigacz", "Wojciech", "Osmoza".: listopad 1942 - marzec 1944 r.

Kierownicy sieci kontrwywiadu:
plut. pchor./ppor. Stefan Makuch "Samoski", "Samowski".: ?? - 8 września 1942 r.
ppor. Jan Król "Grzegorz".: 8 września - 1 października 1942 r.
ppor. Stefan Makuch "Samoski", "Samowski".: 1 października (?) 1942 - 13 stycznia 1943 r.
bosmanmat/bosman z cenz./plut. pchor. Włodzimierz Goc "Marliński", "Reja", "Oskar".: styczeń 1943 - 31 lipca 1944 r.

Dział III (Organizacyjny).

Kierownicy:
kpt. sł. st. N.N..: ?? - IV kwartał 1943 r. (aresztowany).
p.o. rtm. sł. st. Janusz Józef Dunin "Włast".: IV kwartał 1943 - marzec 1944 r.

Dział IV (Kwatermistrzostwo).

Kierownik:
kpt. sł. st. piech. Leopold Rudolf Weber.: kwiecień 1942 - marzec 1944 r.(przeniesiony do sztabu Okręgu).

Dział sanitarny:

Kierownik:
ppor./por. rez. sł. san. lek. Jan Lappiere "Kamień".: ?? - ??

Wojskowa Służba Ochrony Powstania - WSOP:

Inspektor:
ppłk. w st. spocz. N.N.

Dział V/A (Łączność Konspiracyjna).

Szef:
- ks. Władysław Kiernicki "Dziunio".; ?? - marzec 1944 r. (przeniesiony do Komendy Okręgu).

Dział V/B (Łączność Operacyjna).

Szef:
ppor./por. rez. łączn. inż. Stanisław Turowicz "Jan", "Roch".: 1942 - marzec 1944 r. (przeniesiony do Komendy Okręgu).

Dział VI (Kolportaż).

Obsada nieznana.

Dział VII (Finansowy).

Funkcję kasjera pełnił szef Działu V/A.

Dział VIII (Saperski).

Szef:
kpt. rez. sap. Marian Jędrzejewski.

Dzielnice (Obwody miejskie):

Dzielnica Śródmieście.

Komendanci:
kpt. Leopold Rudolf Weber .: 1941 - marzec 1942 r.
rtm. Jerzy Bernadzikiewicz-Bystrzyński "Maciej".: kwiecień (?) - 1 września 1942 r.
kpt. Edward Sidorowicz "Burak", "Sum", "Ster".: lipiec 1943 - 31 lipca 1944 r.

Dzielnica Północna.

Komendanci:
kpt. Mieczysław Zenon Widajewicz "Czerma".: ?? - listopad 1941 r.
por./kpt. Marian Jędrzejewski "Kotwica", "Ar".: listopad 1941 - sierpień 1943 r.
p.o. kpt. Edward Antoni Baszniak "Dzik", "Robert", "Dąb".: sierpień 1943 - marzec 1944 r.
por./kpt. Marian Jędrzejewski "Józef", "Kotwica", "Ar".: kwiecień - lipiec 1944 r.

Dzielnica Południowa.

Komendanci:
ppor./por. Bolesław Ignatowicz "Bolesław", "Borys".: ?? - 21 listopada 1942 r.
p.o. mjr cc. Wiktor Zarembiński "Kmita", "Zrąb".: styczeń - 17 kwietnia 1943 r.
kpt. Antoni Eugeniusz Kłosowski "Sęk", "Żar", "Jeż".: kwiecień 1943 - czerwiec/lipiec 1944 r.
kpt. Karol Borkowetz "Zen".: czerwiec/lipiec - 31 lipiec 1944 r.

Dzielnica Wschodnia.

Komendant:
kpt. Włodzimierz Białoszewicz „Wiktor”, „Zapolski”, „30”, „80”, „1030”, „1080”.: styczeń 1942 - 31 lipca 1944 r.

Dzielnica Zachodnia.
Komendant:
kpt. Jan Kozik "Zdzisław", "Karski", "Wałek".: ?? - 31 lipca 1944 r.


Inspektorat Lwów-Powiat.

(jesień 1941 - maj 1942 r.).

Komendant:

por. Artur Feja "Stach", "Wirch".: październik 1941 - maj 1942 r. (przeniesiony na stanowisko komendanta Inspektoratu Północ).


Inspektorat Północny.

(maj - czerwiec 1942 r., oraz styczeń - maj 1944 r., siedziba: Kamionka Strumiłowa).

Komendant:

por./kpt. Artur Feja "Stach", "Wirch".: czerwiec 1942 - czerwiec 1944 r. (przeniesiony do Inspektoratu Południe).

Obwody:

Obwód Kamionka Strumiłowa.

Obwód Radziechów.

Obwód Sokal.


Inspektorat Wschodni.

(I kwartał 1942 - kwiecień 1943 r., siedziba komendy: Brody).


W kwietniu 1943 r., włączony do Okręgu Tarnopol (bez Obwodu Przemyślany, który przekazano Inspektoratowi Południe).

Komendant:

kpt. Edward Sidorowicz "Klon", "Ostróg".: czerwiec 1942 - kwiecień 1943 r.

Obwody:

Obwód Krasne.

Obwód Brody.

Obwód Przemyślany. (do kwietnia 1943 r.).

Komendant:
- Józef Stawiński "Staszek", "Pirat" vel Bruno Mühlbauer (?).: ?? - ??


Inspektorat Południowy.

(od sierpnia 1942 r., siedziba komendy: Mikołajów nad Dniestrem, Bóbrka, Stare Sioło).

Komendanci:

p.o. por. N.N. "Podskarbi", "Stolnik".: 1 sierpnia 1942 - styczeń 1943 r.
kpt./mjr. Anatol Sawicki "Młot", "Mars", "Józef".: styczeń 1943 - 31 lipca 1944 r.
kpt. Józef Bosek "Julian", "Franciszek".: sierpień 1944 - lipiec 1945 r.

Zastępcy komendanta:

kpt. sł. st. piech. Jan Mieczysław Antonów "Janek".: ?? - 30 kwietnia 1944 r. (przeniesiony).
kpt. sł. st. piech. Artur Feja "Lech".: czerwiec - 31 lipca 1944 r.

Oficer organizacyjny:

kanonier z cenz./ppor. Kazimierz Jan Stanisław Etterle "Podstoli".: 1942 - maj 1944 r.
por. sł. st. kaw. Bronisław Kawka "Andrzej".: maj - 31 lipca 1944 r.

Wojskowa Służba Kobiet:

Referentka:
- Maria Magdalena Etterle "Magda".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Oficer informacyjny.

ppor./por. sł. st. piech. Paweł Jastrzębski "Strzała".: ?? - 10 luty 1944 r.
plut. pchor. piech. Stanisław Krutin "Miku".: luty - 31 lipca 1944 r.

Kwatermistrz.

kpt. Józef Bosek "Julian", "Franciszek".: jesień 1942 - wrzesień 1943/kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Oficer łączności.

kpr. nadt. kaw./ppor. cz. w. Włodzimierz Artymowicz "Grzegorz".: ?? - 31 lipca 1944 r.

Oficer saper.
ppor. rez. mgr Kazimierz Golczewski.: ?? - 31 lipca 1944 r.

Obwody:

Obwód Bóbrka.

Komendanci:
ppor./por. sł. st. piech. Paweł Jastrzębski "Strzała".: ?? - 10 luty 1944 r. oraz lipiec 1944 r.
ppor. rez. piech. Michał Tybinka "Konrad".: 10 luty - lipiec 1944 r.

Obwód Siemianówka.

Komendanci:
st. sierż. sł. st. piech. Andrzej Kobyliniec "Wicek".: ?? - kwiecień 1944 r. (aresztowany 15 maja, wkrótce jednak zwolniony).

ppor./por. sł. st. Henryk Dawiskiba "Raszczyc".: kwiecień - 31 lipca 1944 r.

Obwód Przemyślany (od kwietnia 1943 r.).

Komendanci:
- Józef Stawiński "Staszek", "Pirat".: kwiecień - wrzesień 1943 r.
kpt. sł. st. art. Józef Bosek "Julian", "Franciszek".: wrzesień 1943 - kwiecień 1944 r.
kpt. rez. piech. Fryderyk Staub "Proch".: kwiecień - 25 lipca 1944 r.


Podokręg Lwów-Zachód.

(Komenda Podokręgu została przewidziana do utworzenia w lipcu/sierpniu 1942 r.).

Komendant:

płk sł. st. piech. N.N. "Jerzy".: (przewidywany, nigdy nie objął stanowiska).


Inspektorat Północno-Zachodni.

(Siedziba komendy: Rawa Ruska, Żołkiew).
(Obwód Samodzielny w okresie lipiec/sierpień - koniec 1942 r. Inspektorat od przełomu 1942/1943)

Komendanci:

p.o. por. Tadeusz Cygan "Wiktor", "Strzygniew".: grudzień 1942/styczeń 1943 - II połowa 1943 r.
por. Tadeusz Cygan "Wiktor", "Strzygniew".: II połowa 1943 - I kwartał 1944 r.
kpt. Witold Wiktor Zaborowski "Namysław", "Witosław".: kwiecień 1944 r.

Obwody:

Obwód Rawa Ruska.

Komendant:
por. Tadeusz Cygan "Wiktor", "Strzygniew".: grudzień 1942/styczeń 1943 - I kwartał 1944 r.

Obwód Żółkiew AK.

Obwód Lubaczów AK.

Inspektorat Zachodni.

(Siedziba komendy: Gródek Jagielloński, Mościska)

Komendanci:

mjr Brunon Rolke "Aspik".: grudzień 1941 - luty 1942 r. (przeniesiony do Okręgu Wołyń).
kpt. N.N. "Krogulec".: luty - sierpień 1942 r. (zdekonspirowany i przeniesiony).
p.o. ppor. Józef Szymański "Gajowy", "Alwi".: sierpień 1942 - styczeń 1943 r.
kpt. Alfons Jabłoński "Radca".: styczeń - wrzesień 1943 r. (przeniesiony do sztabu Okręgu).
por./kpt. Witold Szredzki "Sulima".: wrzesień 1943 - 31 lipca 1944 r.
ppor. Jan Steca „Jaś”, „Morwa”, „Ojcowski”, „1031”.: sierpień 1944 - lato 1945 r.

Zastępcy:
por. Jan Ludwik Lewicki „301”, „4001”, „Zawisza”..: połowa 1943 - ??

Oficerowie informacyjni:
ppor. Jan Steca „Jaś”, „Morwa”, „Ojcowski”, „1031”.: 1942 - lipiec 1944 r. (?)
ppor. Józef Szymański "Gajowy", "Alwi".: styczeń - czerwiec 1943 r. (?) r.

Obwody:

Obwód Gródek Jagielloński.

Obwód Mościska.

Obwód Jaworów.

Obwód Rudki-Komarno.


Inspektorat Południowo-Zachodni.

(Siedziba komendy: Drohobycz, 30 czerwca 1944 r., przekazany Okręgowi Stanisławów).

Komendanci:

mjr/ppłk. Józef Leon Czerniatowicz "Roman".: kwiecień - czerwiec 1942 r.
mjr/ppłk. Władysław Mróz "Wiktor", "Simon", "Sław".: czerwiec 1942 - 30 czerwca 1944 r.

Zastępca:
mjr/ppłk. Władysław Mróz "Wiktor", "Simon", "Sław".: początek 1942 - czerwiec 1942 r.

Obwody:

Obwód Drohobycz-Borysław.

Komendant:
mjr/ppłk. Józef Leon Czerniatowicz "Roman".: czerwiec 1942 - czerwiec 1943 r.

Obwód Stryj-Skole

(w czerwcu 1944 r., przekształcony w Inspektorat).

Obwód Sambor.


Źródła:

* Komisja Historyczna Polskiego Sztabu Głównego w Londynie "Polskie Siły Zbrojne w Drugiej Wojnie Światowej. Tom III. Armia Krajowa".
* Mazur Grzegorz "Biuro Informacji i Propagandy".
* Ney-Krwawicz Marek "Armia Krajowa. Siły Zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego".
* Pempel Stanisław "ZWZ-AK we Lwowie."
* Praca zbiorowa pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego "Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny".
* Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni "Struktura organizacyjna ZWZ-AK. 1939-1945".
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom I."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom II."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom III."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom IV."
* Studium Polski Podziemnej "Armia Krajowa w dokumentach. Tom V."
* Węgierski Jerzy "Armia Krajowa na południowych i wschodnich przedpolach Lwowa".
* Węgierski Jerzy "W lwowskiej Armii Krajowej".


Koniec.






powrót do poprzedniej strony

powrót do strony głównej


copyright 2007, Radosław ""Butryk"" Butryński
Design by Scypion