Dok pływający duży



Stocznia: Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej w Gdyni.
Wodowanie: 26 listopada 1938 r.
Nośność: 5 000 ton.
Długość w metrach: 130 (na pontonach 110,75).
Szerokość w metrach: 20 (między ławami).
Wysokość w metrach: 24.
Zanurzenie w metrach: 6 (pod kilblokami).

Wykorzystywany do napraw jednostek pływających na terenie Warsztatów Portowych Marynarki Wojennej w Gdyni. Jego wielkość pozwalała na obsługiwanie wszystkich jednostek znajdujących się na stanie Polskiej Marynarki Wojennej.
Umowę wartości 778 tysięcy marek niemieckich na opracowanie projektu oraz dostawę specjalistycznych materiałów i wyposażenia zawarto z niemiecką firmą Gutehoffnungshütte Oberhausen A.G. (część koncernu GHH) w Oberhausen. Do jej rozliczenia wykorzystano część należności za tranzyt kolejowy z Rzeszy do Prus Wschodnich.
WPMW wykonały końcową obróbkę blach i kształtowników. Montaż 6 pontonów i 2 baszt przeprowadzono na piaszczystym terenie stoczni równolegle do wybrzeża. W odróżnieniu od standardowej budowy na pochylni dok w czasie budowy był ustawiony na równej stępce.

Pod każdym pontonem ułożono płozy wykonane z belek sosnowych szerokości 30 cm i wysokości 25 cm, które ułożono na podkładach kolejowych, natomiast w części wodnej na słupach sosnowych o średnicy 25 cm, wbitych w głąb na 6,7 m. Dla ułatwienia wodowania płozy pokryto smarem będącym mieszanką parafiny, łoju i szarego mydła. Na nich poruszały się sanie wykonane także z belek sosnowych o wymiarach 25 na 26 cm. Torów spustowych ułożono 12, po 2 na każdy ponton. Po ukończeniu montażu dokonano pochylenia całego doku podkopując klatki i wykorzystując lewary hydrauliczne. Cała operacja pochylenia doku trwała około 8 godzin. Oporniki dolne oraz klatki hamujące usunięto dopiero na kilkanaście minut przed wodowaniem.
26 listopada 1938 roku w uroczystości wodowania wzięli udział Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej kontradmirał Jerzy Świrski, Dowódca Floty kontradmirał Józef Unrug, przedstawiciele miejscowych władz i urzędów oraz liczni zaproszeni goście. Na dany znak 12 toporników przecięło liny stoperów i dok mający w tym momencie masę około 2.200 ton majestatycznie zsunął się do wody z prędkością około 5 metrów na sekundę.

Prace wyposażeniowe zakończono dopiero wiosną 1939 roku. W ramach ofiary na F.O.N. robotnicy WPMW przepracowali przy jego budowie 30.000 godzin bezpłatnie, natomiast kierownik WPMW komandor porucznik Witold Szulc został wyróżniony podziękowaniem w rozkazie Szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej kontradmirała Jerzego Świrskiego.
Pierwsze dokowanie z jego użyciem stawiacza min ORP Gryf dokonano 8 maja 1939 roku. Od lipca 1939 roku stacjonował w porcie wojennym na Helu, gdzie został zatopiony podczas nalotu 3 września 1939 roku, tuż obok stawiacza min ORP Gryf (elementy walącej się konstrukcji doku spowodowały rozerwanie poszycia burty okrętu).

Galeria:













Źródła:

Zdzisław Waśko, Rafał Witkowski "Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki okrętów i oddziałów lądowych Marynarki Wojennej", z serii "Wojsko Polskie" przygotowanej przez Wojskowy Instytut Historyczny, wyd. MON, Warszawa 1976

Józef Wiesław Dyskant "Polska Marynarka Wojenna w 1939 roku", wyd. AJ-Press, Gdańsk 2000,





powrót do strony głównej


© copyright 2007, Marcin "Virtualbob" Skrzypacz
Design by Scypion