Samochód terenowy Leichter Personenkraftwagen K 1 Typ 82 („Kübelwagen”)

Historia konstrukcji:Samochód terenowy le.Pkw K 1 „Kübelwagen” zaprojektował profesor Ferdinand Porsche pracujący w niemieckich zakładach Volkswagenwerk GmbH w KdF Stadt (po wojnie nazwa miasta została zmieniona na Wolfsburg od nazwy pobliskiego zamku). Otrzymał oznaczenie fabryczne Typ 82.

Wykorzystał on jako bazę narodowosocjalistyczy projekt taniego 'samochodu dla ludu’ KdF-Wagen (skrót od „Kraft durch Freude-Wagen” – oznaczenie fabryczne Typ 60) ustąpił miejsca maszynie wojskowej. Projekt samochodu wojskowego był wynikiem prac podjętych w odpowiedzi na zlecenie złożone 1 lutego 1938 roku przez Heereswaffenamt (Urząd Uzbrojenia Wojsk Lądowych). Nadwozie uzyskało nową formę otwartego przedziału załogi zakrywanego brezentowym dachem rozpinanym na rozkładanym stelażu. Oficjalna prezentacja pierwszego modelu Typ 62 odbyła się 3 listopada 1938 roku, a po przeprowadzeniu testów poligonowych zaprezentowano ją rok później na salonie motoryzacyjnym w Wiedniu.

Zauważone braki i ograniczenia konstrukcji można było wyeliminować jedynie poprzez stworzenie nowego modelu Typ 82, którego pierwszy prototyp zaprezentowano w grudniu 1939 roku. Po zakończeniu testów poligonowych wiosną 1940 roku podjęto produkcję seryjną. Pierwsza wykonana ręcznie seria 25 egzemplarzy opuściła warsztaty w Stuttgarcie, natomiast od maja 1940 roku pojazdy wyjeżdżały z ukończonych zakładów produkcyjnych w KdF Stadt (niemniej wciąż produkcją karoserii zajmowały się zakłady Ambi-Budd w Berlinie). Do 20 grudnia 1940 roku ukończono pierwsze 1.000 egzemplarzy. Cena jednostkowa wynosiła 2.782 RM i była bardzo konkurencyjna względem ciężkich motocykli wykorzystywanych przez Wehrmacht.

Wersje:
Kfz. 1 – czteromiejscowy samochód terenowy, wyprodukowano 37.320 egzemplarzy,

Kfz. 2 – trzymiejscowy samochód łączności z radiostacją, wyprodukowano 3.326 egzemplarzy,

Kfz. 2/4 – dwumiejscowy samochód warsztatowy, wyprodukowano 273 egzemplarze,

Kfz. 3 – czteromiejscowy pojazd dla oddziałów rozpoznawczych, wyprodukowano 7.545 egzemplarzy.

W trakcie produkcji wprowadzano wiele uproszczeń i udoskonaleń jak np. od pojazdu o numerze 20292 od marca 1943 roku stosowano większy silnik o pojemności 1.131 cm3 i mocy 25 KM zamiast dotychczasowego o pojemności 985 cm3 i mocy 23,5 KM. Powstało także wiele wersji specjalistycznych i prototypowych. Jedną z nich jest adaptacja do jazdy po szynach kolejowych opracowana w 1943 roku w zakładach kolejowych Dr Alpers & Co. w Hamburgu. Koła pojazdu ze zmodyfikowanym zawieszeniem zostały zaopatrzone od wewnętrznej strony felg w metalowe dyski dostosowując go do standardowego rozstawu szyn 1435 mm. Modyfikacja ta została zaprezentowana Heereswaffenamt 23 września 1943 roku i przyjęta na uzbrojenie na początku 1944 roku pod oznaczeniem fabrycznym Typ 157. W innym pojeździe pod oznaczeniem fabrycznym Typ 155 zastosowano na tylnej osi napęd gąsienicowy znacznie poprawiający zdolność poruszania się po głębokim śniegu.

Dane techniczne:

Masa:
Ładowność:
Wymiary:
Rozstaw osi:
Rozstaw kół:
Układ napędowy:
Jednostka napędowa:
 
 
Skrzynia przekładniowa:
Prędkość maksymalna:
Zbiornik paliwa:
Zużycie paliwa:
własna 725 kg
450 kg
3.740 x 1.600 x 1.650 mm, prześwit 290 mm
2.400 mm
z przodu 1356 mm / z tyłu 1360 mm
4×2
silnik 4-cyl. w układzie przeciwsobnym (boxer), chłodzony powietrzem,
zapłon iskrowy, pojemność 1.131 cm3,
o mocy 25 KM przy 3.000 obr./min
4 biegi do przodu plus wsteczny
na drodze 80 km/h
40 litrów
na drodze 8,5 l/100 km

Opis konstrukcji:
Zastosowano lekkie otwarte nadwozie, którego elementem nośnym jest tłoczona płyta podłogowa. Ze złożonym brezentowym dachem i położoną osłoną szyby wysokość pojazdu malała do 1.111 mm. Zawieszenie kół obu osi na drążkach skrętnych. Zastosowano mechaniczny układ hamulcowy działający na bębny hamulcowe wszystkich kół. Hamulec postojowy mechaniczny działa na koła tylnej osi. Instalacja elektryczna o napięciu 6 V, z akumulatorem pojemności 75 Ah, który jest zasilany z napędzanej silnikiem prądnicy o mocy 130 W.

Czterosuwowy silnik górnozaworowy (ohv). Średnica cylindra 75 mm (mniejszy silnik z początku produkcji miał średnicę 70 mm), skok tłoka 64 mm, stopień sprężania 5,8:1. Zastosowano gaźnik typu Solex 26 VFJ. Uruchamianie silnika zapewniał rozrusznik o mocy 0,4 KM (montowany tylko do pojazdu o numerze 17000 – potem rozruch odbywał się wyłącznie za pomocą korby). Umieszczony z tyłu silnik przekazuje napęd na koła tylnej osi. Przełożenia skrzyni biegów (biegi 3. i 4. zsynchronizowane):
1. bieg 3,60 (prędkość maksymalna 17 km/h),
2. bieg 2,07 (prędkość maksymalna 31 km/h),
3. bieg 1,25 (prędkość maksymalna 51 km/h),
4. bieg 0,80 (prędkość maksymalna 80 km/h),
bieg wsteczny 6,60 (prędkość maksymalna 9 km/h).

Stosowano ogumienie z bieżnikiem terenowym rozmiaru 5.25-16″, balonowe 200×12 lub specjalne do jazdy po piasku (stosowane np. w Afryce Północnej). Bez przygotowania pojazd mógł pokonać brody głębokości do 450 mm. Kąt natarcia pojazdu wynosi 50°, natomiast kąt zejścia 38°, co pozwala sprawnie pokonywać nieduże przeszkody terenowe. Niewielka masa pojazdu pozwala na wydostanie się z wielu pułapek siłami załogi.

Źródła:

Instrukcja D 662/6 „Leichter Personenkraftwagen K 1 (Typ 82). Gerätbeschreibung und Bedienungsanweisung zum Fahrgestell”, 1940 r.

Instrukcja D 662/7 „Leichter Personenkraftwagen K 1 (Typ 82). Ersatzteilliste”, 1940 r.

Instrukcja D 662/12 „Leichter Personenkraftwagen K 1 (Typ 82). Sonderausrüstung für Tropen”, 1941 r.

Instrukcja D 1159/3 „Volkswagen (Typ 82) schienengängig. Beschreibung, Umbau- und Betriebsanleitung, Ersatzteilliste”, 1944 r.

Instrukcja TM E9-803 „German Volkswagen”, 1944 r.

Werner Oswald „Kraftfahrzeuge und Panzer der Reichswehr, Wehrmacht und Bundeswehr ab 1900”, wyd. Motor buch Verlag, 2004 r.

Robert Sawicki „Volkswagen w II Wojnie Światowej”, wyd. Books International, 1995 r.

Internet:

http://www.kdf-wagen.de

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *